Oplichting

Bij oplichting gaat het erom dat voordeel wordt behaald door een ander te misleiden. Het voordeel kan bestaan uit het afgeven van goederen of geld, het verlenen van een dienst, het aangaan van een schuld of het teniet doen van een inschuld. Niet iedere vorm van bewust oneerlijk zaken doen levert echter oplichting op. Van oplichting is alleen sprake wanneer de in de wet genoemde oplichtingsmiddelen worden toegepast.

Indien u wordt verdacht van oplichting, is het belangrijk dat u wordt bijgestaan door een gespecialiseerde advocaat met gedegen kennis en ervaring met oplichtingszaken. Oplichtingszaken zijn vaak gecompliceerd, en er staat dikwijls veel op het spel. Bij de wat ernstige gevallen van oplichting, waarbij het voordeel meer dan € 10.000,00 bedraagt, loopt u het risico te worden veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Daarbij komt dat dikwijls ook een benadeelde partij zich voegt om schade te vorderen. Het is belangrijk dat u tegen de beschuldiging van oplichting en de vordering van de benadeelde partij zo goed mogelijk verweer voert.

Maar ook wanneer u slachtoffer bent geworden van oplichting, kunt u uw zaak bij ons aanmelden.

Oplichting in de wet

Oplichting is strafbaar gesteld in artikel 326 van het Wetboek van Strafrecht (Sr.):

“Hij die, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen, hetzij door het aannemen van een valse naam of van een valse hoedanigheid, hetzij door listige kunstgrepen, hetzij door een samenweefsel van verdichtsels, iemand beweegt tot de afgifte van enig goed, tot het verlenen van een dienst, tot het ter beschikking stellen van gegevens, tot het aangaan van een schuld of tot het teniet doen van een inschuld, wordt, als schuldig aan oplichting, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vijfde categorie.”

Het artikel noemt de vier oplichtingsmiddelen die strafbaar zijn. Het gaat om de vier manieren die kunnen worden toegepast bij het plegen van het delict oplichting. De oplichtingsmiddelen zijn limitatief opgesomd. Dit betekent dat er er andere middelen strafbaarzijn. Hierna worden deze besproken.  

Oplichtingsmiddelen

Art. 326 Sr. noemt een viertal oplichtingsmiddelen:

• Oplichting door het aannemen van een valse naam
• Oplichting door het aannemen van een valse hoedanigheid
• Oplichting door het toepassen van listige kunstgrepen
• Oplichting door een samenstel van verdichtsels

Straffen oplichting

In geval van de meest voorkomende vormen van oplichting, zoals omschreven in art 326, lid 1 Wetboek  van strafrecht, waarbij een of meerdere slachtoffers bewogen wordt/worden tot de afgifte van geld of  goederen, danwel tot het verlenen van (een) dienst(en) worden doorgaans de volgende straffen opgelegd:

Oplichtingsbedrag tot  €     120,00…………………………………20 uur werkstraf
Oplichtingsbedrag tot  €   1.200,00………………………………….60 uur werkstraf
Oplichtingsbedrag tot  €   5.000,00………………………………..100 uur werkstraf
Oplichtingsbedrag tot  € 10.000,00…………………………………120 uur werkstraf/2 maanden gevangenisstraf
Oplichtingsbedrag tot  € 25.000,00…………………………………180 uur werkstraf/3 maanden gevangenisstraf
Oplichtingsbedrag tot  € 50.000,00…………………………………240 uur werkstraf/4 maanden gevangenisstraf
Oplichtingsbedrag tot € 100.000,00………………………………..8 maanden gevangenisstraf

Indien bij de oplichting tevens het delict valsheid in geschrift is gepleegd (zoals vaak bij verzekeringsfraude) wordt het zwaardere misdrijf van artikel 225 ev. Wetboek van strafrecht als uitgangspunt te worden genomen en niet de oplichting.

Indien een oplichting over een langere periode (stelselmatig) plaatsvindt, op professionele wijze is opgezet of  meerdere slachtoffers treft, dient dit strafverzwarend te worden beoordeeld. Eveneens zal in geval er bewust kwetsbare slachtoffers zijn uitgekozen een zwaardere sanctie gehanteerd te worden.

Vaak zien we bij oplichtingszaken dat tevens geeist wordt dat dat de schade door de verdachte wordt vergoed nadat de aangever zich als benadeelde partij heeft gevoegd in de strafzaak. Wanneer de rechter de schadevergoeding toekent, zal de rechter tevens de schadevergoedingsmaatregel opleggen. Ook kan de rechter op vordering van de officier van justitie een ontnemingsmaatregel opleggen ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel.

Verweren tegen oplichting

Niet elke vorm van bewust oneerlijk zaken doen levert het in artikel 326 van het Wetboek van Strafrecht strafbaar gestelde misdrijf “oplichting” op. Dat geldt ook wanneer kan worden bewezen dat men is benadeeld door een persoon die niet van plan was zijn verplichting na te komen en die zich in strijd met de waarheid heeft voorgedaan als een bonafide verkoper. Die enkele omstandigheid is immers volgens vaste rechtspraak onvoldoende om ‘het aannemen van een valse hoedanigheid in de zin van artikel 326’ op te leveren (zie o.m. HR 15 december 1998, LJN ZD1177). Daarvoor zijn bijkomende omstandigheden vereis, namelijk dat gebruik is gemaakt van een van de oplichtingsmiddelen.
In die gevallen leidt de handeling hoogstens tot een civielrechtelijke aansprakelijkheid, ook al zijn de aangevers benadeeld.

Zo is ook het niet betalen van huur, geen oplichting in de zin van art. 326 Sr. Het enkele “zich voordoen als bonafide huurder” levert nog geen oplichting op. Ook is het afsluiten van een huurcontract, zonder vervolgens de huurpenningen te betalen geen flessentrekkerij.

Al deze handelingen moeten eerder worden gekwalificeerd als wanprestatie. En dat is een civielrechtelijke aangelegenheid.

Daarnaast is het zo dat de wet nog eist dat er opzet bestaat bij de verdachte op de oplichtingshandelingen. Het moet gaan om een bewust handelen, gericht op de benadeling van een ander.

Advocaat oplichting

Oplichtingszaken vergen de deskundige rechtsbijstand door een gespecialiseerde advcaat. Een goede rechtsbijstand in oplichtingszaken vereist een gedegen technische en juridische kennis. Ons advies is om zeker in dit soort ingewikkelde zaken u goed te laten bijstaan.

Wanneer u uw zaak bij ons aanmeldt, brengen wij u in contact met een gespecialiseerde advocaat voor oplichtingszaken. Onze advocaten werken ook op basis van pro deo (toevoeging via de Raad voor Rechtsbijstand), waarbij de kosten van rechtsbijstand grotendeels worden betaald door de Staat. Komt u niet in aanmerking voor gesubsidieerde rechtsbijstand, dan hanteren onze advocaten voor u een zeer scherp tarief van € 120,00. Alleen via ons bent u zeker van gespecialiseerde rechtsbijstand, tegen een betaalbaar tarief.

Indien u later wordt vrijgesproken van oplichting, zal de advocaat namens u een verzoek tot schadevergoeding indienen.